زندگی عاقلانه

تئوری شادکامی از دیدگاه اسلام، بر توحید و خداباوری مبتنی است. تفسیر این نظریه آن است که فرد باید واقعیت­های توحیدی حاکم بر شادکامی را بشناسد و خود را با آن هماهنگ سازد. این امر، موجب رضایت کلان از تقدیرهای خداوند می­شود و سپس شکر در خوشایندها، صبر در ناخوشایندها، رغبت به طاعت و کراهت از معصیت را به وجود می­آورد. همچنین موجب تأمین لذت­های مادی و معنوی می­شود که نشاط را به وجود می­آورد، و در مجموع، به شادکامی تحقق می­بخشد. از آنچه گذشت می‌توان نتیجه گرفت که در رأس، باورهای اساسی افراد قرار دارد که این باورها، در رویایی با موقعیت‌های عینی زندگی (تقدیرها و هیجان‌ها)، باورها و رفتارهای دیگری را تولید می‌کنند که موجب شکر در خوشایند، صبر در ناخوشایند، رغبت به طاعت و انجام آن، کراهت از معصیت و ترک آن، و التذاذ مادی و التذاذ معنوی می‌شود. چهار عنوان نخست، موجب رضامندی و دو عنوان بعدی موجب نشاط می‌گردد. این مجموعه در نهایت شادکامی را تولید می‌کند. بر این اساس، برای رسیدن به شادکامی باید تربیت توحیدی را محور قرار داد. تربیت توحیدی، باورهای اساسی شادکامی را به وجود می­آورد. این باورها در رویارویی با موقعیت­های زندگی، باورها و واکنش­های توحیدی ناظر به موقعیت را شکل می­دهند و در نتیجه، شادکامی تحقق می‌یابد. (نمودار 2)

روان شناسی و دین - پاییز 1390